BAYRAKLI’NIN TARİHÇESİ:

İzmir'in kuruluş tarihi ve yeri konusunda bilgiler tartışmalı olmakla birlikte, bugün Bayraklı semtinde yer alan ve Tepekule olarak tanınan ören yerinin, eski İzmir'in kuruluş yeri olduğu kabul görmektedir. Eski İzmir'in kuruluş tarihi ve kurucularının kim olduğu hakkındaki bilgilerimiz bir kaç kategoride toplanabilir. Bu söylencelerden birisi, İzmir'in ilk kurucularının Amazonlar olduğuna ilişkindir. Bir diğeri ise, efsanevi Frigya kralı Tantalos'un ismi etrafında gelişir. Söylencelerdeki bir başka anlatıda ise, kentin kurucularının Lelegler olduğu dile getirilmektedir.

Bayraklı'da yapılan kazılarda elde edilen buluntular, İzmir'in kuruluşunun  8500 yıl öncesine kadar indiğini açıklamakta; yapılan araştırmalar, İzmir'in bir Aiol kenti olduğunu göstermektedir. Bir dönem Hitit İmparatorluğu'nun nüfuz alanı içine girse de (İ.Ö. 2000-1200), Aiol kenti olma özelliğinin İonialıların kenti ele geçirmelerine kadar sürdürdüğü bilinmektedir. İ.Ö. 800 dolaylarında ticari faaliyetlerini İzmir Körfezi'nin son noktasına kadar yaymak isteyen İonialılar sınırlarındaki bu Aiol kentini ele geçirdiler. Deniz ötesi kolonileri aracılığıyla iyi işleyen bir ticaret ağına sahip olan İonialıların İzmir'i ele geçirmeleri, kentin tarihinde hızlı bir dönüşüme neden oldu. Kent, ticaret aracılığıyla kısa sürede zenginleşti ve gelişti.

Kentin zenginliği komşu Lydialıları harekete geçirdi ve İzmirlilerle savaşa girdiler. İÖ. 610-600 yıllarında Lydia orduları, kenti ele geçirmeyi başardı. Lydialılar daha sonra kenti yıkıp tahrip ettiler. Ancak İzmirliler kentlerini yeniden kurmayı başardılar. Eski İzmir'in çöküşü, Anadolu'da Pers istilasının sonuçlarındandır. Pers ordularının saldırısı sonucu, İ.Ö. 545 yılında İzmir tahrip edildi. Bu tahribattan sonra, Bayraklı’daki yerleşim alanında bir daha kent düzeninde bir yerleşim oluşamadı. İzmir'in bu ilk döneminden geriye kalan en önemli miras, kentin kendisidir. Bayraklı’da bulunan ören yeri, yapılan kazılarla her geçen gün biraz daha açığa çıkartılmaktadır. Bugüne kadar yapılan çalışmalarda kentin ızgara planlı, (birbirini dik kesen sokaklarla örülü bir yapıda) olduğu anlaşılmıştır.

En parlak dönemini İonlar döneminde yaşadığı ifade edilen Bayraklı bölgesi M.Ö. 334 yıllarında Büyük İskender, M.Ö. 133 yılında ise Romalıların hâkimiyeti altına girmiştir.

M.S. VII. yy. da Arap akınlarına maruz kalan bölge 14. yy da Aydınoğulları, daha sonra ise Osmanlı hâkimiyeti altına girmiştir. Cumhuriyet Döneminde 1920’li yıllarda 475 nüfuslu bir mahalle olan Bayraklı, o dönemlerde bir sayfiye yeri niteliğindeydi.

BAYRAKLI’NIN TARİHİ YERLERİ:

Smyrna Antik Kenti ve Tepekule Höyüğü:

Smyrna, İzmir Bayraklı’daki höyük üzerinde yer alır. Antik dönemde batısı ve güneyi denizle çevrili küçük bir yarımadacıktır. Yüz ölçümü yaklaşık 100 dönüm olan Bayraklı Höyüğü, bir düzlük üzerinde kurulu küçük bir tepeciktir. Smyrna Kenti, bu tepecik üzerinden ovaya doğru geniş bir alana yayılır.

Bayraklı Höyüğündeki ilk bilimsel çalışmalar Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal ve Prof. Dr. John M. Cook tarafından İngiliz Türk üyelerden oluşan bir heyet ile 1948-1951 arasında gerçekleştirilmiştir. 1948’den itibaren yapılan çalışmalar M.Ö 11. yüzyılda bir Aiol şehri olarak kurulan Smyrna’nın, özellikle M.Ö. 700-550 tarihleri arasında, mimarlık alanında büyük bir atılım gerçekleştiğini ortaya koymaktadır. Gyges’in tahta çıkışından (M.Ö. 680) sonraki ve özellikle Alyattes zamanındaki Lidya saldırıları (M.Ö. 600) Lidyalıların Smyrna için her zaman tehlike oluşturduklarını gösterse de Smyrna, en parlak dönemini bu süreçlerde yaşamıştır. Kenti çevreleyen suru, çok odalı, banyolu evleri, kutsal yapısı, kamu hizmeti veren çeşmesi ve geometrik dokulu kent planı ile Smyrna, Batı Anadolu'da Arkaik Dönem için ideal bir kent örneğidir. Bayraklı buluntularında ortaya çıkan evler genellikle tek odalı olup, duvarların alt kısımları taştan, üst kısımları kerpiçten, tavanları ise ahşaptandır. Evlerin her biri rutubetten korunma ve mülkiyet gereği olarak 60 santimetre mesafelerde kurulmuştur. Hemen her evde banyo tekneleri ile zahire ve su koymaya yarayan büyük küpler bulunmuştur. Şehrin surları üstün bir işçilik göstermektedir.

Batı ve güneyden denize açık, kuzeyde dağlarla, doğuda ova ile çevrili Smyrna, Batı Anadolu'da şimdilik savunma sistemi en iyi ortaya çıkarılmış kenttir. Ancak kenti çevreleyen M.Ö.9.yüzyıl erken kerpiç surun ve 7. yüzyıl başı Erken Arkaik Dönem taş surunun batıda, yani deniz tarafında ortaya çıkarılması, buralardaki modern yapılaşma yüzünden şimdilik olanaksızdır.

Kazılar, burası için çok önemli bilimsel sonuçlar ortaya koymaktadır. Bunun en başta geleni Hellen göçünün 1050 tarihlerinde gerçekleşmesi ve kentteki tapınağın, Anadolu’da bulunan en eski Hellen tapınağı olmasının keşfidir.

Ayrıca bugünkü Turan'ın üst tarafından ve 365 metre yüksekliğindeki tepenin üzerinde uzunlamasına bir duvarla ikiye ayrılan dörtgen şekilli Akropol bulunmaktadır. İçinde evler bulunmadığından buranın savunma amacıyla yapıldığı düşünülmektedir.

Ekrem Akurgal 1966 yılında Smyrna kazılarına tekrar başlar. 1992‘ye kadar yaptığı çalışmalarla Bayraklı Höyüğü’nde Geometrik, Arkaik ve Klasik dönemlere ait yerleşme katlarını gün ışığına çıkarır. Akurgal, M.Ö. 11. - 4. yüzyıl arasına tarihlediği kesintisiz on yerleşme katının verdiği sonuçlarla, Smyrna’nın M.Ö. 7. Yüzyıldan başlamak üzere üçyüzyıl boyunca ticari ve siyasi faaliyetin toplandığı bir merkez olduğunu ortaya koymuştur. 1966-1992 yılları arasında Athena Tapınağı’nın kazısını tamamlar. Tapınak ve terasların restorasyonu yapılır.

Smyrna’nın M.Ö. 7. yüzyıl sonundan itibaren M.Ö. 4. Yüzyılda dâhil olmak üzere kullanılan, Athena Tapınağı' önünden başlayıp, batıda, limanda son bulan ana caddesini ve ana caddeye dik olarak ulaşan birbirlerine paralel sokaklarını günışığına çıkarır. Bu geometrik dokunun, Hippodamos’un kent planının ilk aşaması olduğuna dikkati çeker. M.Ö. 4. yüzyıla ait yerleşme kalıntılarını da höyüğün en üstünde küçük bir alanda bulur.

Sonraki yıllarda sürdürülen çalışmalar kent içi ve kent surları olmak üzere iki alanda yoğunlaşmıştır. 1948-1951 yılları arasındaki çalışmalarda ortaya çıkarılan, yıllardır su içinde yatan antik çeşmenin korunması ve restorasyonu için çevresinin kazısı yapılmıştır. Athena kutsal alanı ile ilgili yeni tüf taşı mimarlık elemanları gün ışığına çıkarılmıştır. Çifte Megaron’un batısından başlayarak Athena Caddesinde son bulan, M.Ö. 7. yüzyılınikinci. yarısının başına tarihlenen İyon dünyasının en eski taş döşeli yolu bütünüyle restore edilmiştir.

Kazılar son on yıldır höyüğün doğu ve güney eteklerinde sürdürülmektedir. Höyüğün kuzeydoğu köşesinde, kentin ana girişi saptanarak çalışmalar burada yoğunlaştırılmıştır. Kent girişinde ana karadan içeri doğru iki adet kapı yer almaktadır. Kent girişi şimdilik ele geçen verilere göre M.Ö. 7. yüzyılın ilk yarısından itibaren, M.Ö. 6. yüzyıl ortasına kadar kullanılmıştır. Kentin ana girişi önünde klasik döneme ait taştan bir sunak, bunun kuzeyinde de Roma Dönemine ait stuckolu iki yapı kalıntısı ile aralarındaki paye ortaya çıkarılmıştır. Burada bulunan yüzlerce kandil ve iki adet “tabula ansata” buranın Roma Döneminde de kutsal bir kimliğe sahip olduğunu göstermiştir.

Tantalos’un Mezarı:

Yamanların Bornova eteklerine inen eğiminde bulunan 30-40 dolayındaki Tümülüs, bir bakıma eski İzmir'in mezarlık kalıntılarıdır. Bayraklı'nın üst kesimindeki 205 metre yüksekliğindeki burun üzerinde Tantalos'un Mezarı olarak bilinen yapı bulunmaktadır. 29-60metre çap ve 27-60metre yüksekliğindeki bu yapının M.Ö. 7. yüzyıla tarihlendiği belirlenmiştir. 

TURİZM VERİLERİ:

İlçedeki Turizm işletme Belgeli Tesis Listesi

Turizm Yatırım Belgeli Konaklama Tesisi: