Nif (Olympos/Kemalpaşa) Dağı, İzmir (Smyrna) Körfezi’nin doğusunda, Kemalpaşa, Torbalı, Buca ve Bornova ilçelerinin ortak sınırları çevresinde konumlanır. Kuzeyinde Kemalpaşa (Nif - Kryos Çayı) Ovası ve Manisa (Sipylos) Dağı, doğusunda Karabel Geçidi, güneyinde, Torbalı Ovası yer alır. Arazi yapısından dolayı su kaynaklarına ve verimli topraklara sahiptir. Çevresindeki ulaşım ağıyla, hem deniz hem de iç kesim ile bağlantılıdır, ayrıca doğal korunaklıdır. Yerleşime uygun doğası nedeniyle, çeşitli dönemlerden (MÖ 8. yüzyılın ikinci yarısı - MS 14. yüzyıl) kültür varlıkları barındırmaktadır.
“Nif” ismi, Luvice ve Hellence’de “kar, karla kaplı, buz, don” anlamındaki bir kökten ya da “dağ, orman, su, kaynak perileri” anlamındaki “Nymphe” sözcüğünden türemiş olmalıdır. Kemalpaşa ilçesinin eski adı olan “Nymphaion”, Hellence’de anıtsal çeşme yapıları için kullanılır.
Elverişli konumuna rağmen, antik ve güncel kaynaklarda hakkında yeterli bilgiye rastlanmayan Nif Dağı’nda 1999 yılında İstanbul Üniversitesi İzmir - Manisa illeri arkeolojik gezileri çerçevesinde yapılan ilk incelemelerde, yoğun kaçak kazı ve tahribat nedeniyle belgelenemeden ve arkeoloji literatürüne giremeden yok olup giden kültür varlıklarının kalıntılarıyla karşılaşılması üzerine buradaki çalışmalar 2004-2005 yıllarında T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izniyle yapılan yüzey araştırmaları ve ardından 2006 yılından itibaren kazılarla devam etmiştir.
2006 yılından beri T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile İstanbul Üniversitesi adına Prof. Dr. Elif Tül TULUNAY başkanlığında bir ekiple yürütülen ve 2020 yılından itibaren Doç. Dr. Müjde PEKER başkanlığında sürdürülen arkeolojik kazılar, daha önce hiç araştırılmamış bu dağlık yörenin kültür tarihini aydınlatmakta; MÖ 8. yüzyıldan MS 14. yüzyıla dek tarihlendirilen ender buluntuları gün ışığına çıkarmaktadır.
Nif Dağı’nın doğu kesiminde, Kemalpaşa İlçesi Vişneli Mahallesi Karamattepe ve Ballıcaoluk Mevkilerinde yer alan kazı alanları 2007 yılında, Torbalı İlçesi Dağkızılca Mahallesi’ndeki Antik Nekropolis ve Başpınar Mevkiinde Bizans Yapı Grubunun yer aldığı kazı alanları 2008 yılında İzmir 2 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından Birinci Derece Arkeolojik Sit ilân edilmiştir.
