İZMİR İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ

İl Müdürlüğü'nün Tarihçesi

İl Müdürlüğü Binasının İlkhali

14.12.1983 - 23.01.1989 Dönemi
14.12.1983 tarih ve 18251 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 187 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Kültür Bakanlığı ve Turizm Bakanlığı birleştirilerek “Kültür ve Turizm Bakanlığı” adını almıştır. Söz konusu KHK ile İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü kurulmuştur.

24.01.1989 - 29.04.2003 Dönemi
24.01.1989 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 354 sayılı KHK ile Kültür ve Turizm Bakanlığı adı değiştirilerek "Kültür Bakanlığı" ve "Turizm Bakanlığı" olarak ayrı iki bakanlık haline getirilmiştir.  Bu KHK ile İzmir il Kültür ve İzmir İl Turizm Müdürlükleri de ayrı ayrı kurulmuştur.

30.04.2003 - Sonrası Dönem
29.04.2003 tarih ve 25093 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 4848 sayılı “Kültür ve Turizm Bakanlığı Kuruluşu ve Görevleri Hakkındaki Kanun” ile Kültür Bakanlığı ve Turizm Bakanlığı tekrar birleştirilerek Kültür ve Turizm Bakanlığı kurulmuştur. Bu Kanun ile de daha önce ayrılmış olan İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri birleştirilerek, İzmir il Kültür ve Turizm Müdürlüğü teşkilatı kurulmuştur.
4848 Sayılı Kanunun yürürlüğe girmesiyle, Konak İlçesi Varyant Mevkii’nde yer alan İzmir Etnografya Müzesi’nin tarihi binasında bulunan İzmir İl Kültür Müdürlüğü ile yine Konak İlçesi Pasaport Mevkii’ndeki binada bulunan İzmir İl Turizm Müdürlüğü birleştirilerek, İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü adı altında hizmet vermeye başlamıştır.

İL MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET BİNALARININ TARİHÇESİ 

Pasaport Hizmet Binası
13 Eylül 1922’de Basmane semtinde başlayan büyük yangın, kentin dörtte üçünü kapsayan 2.600.000 metrekarelik bir alanda 20.000’den fazla binayı tahrip eder. Kentteki Levanten mahallelerinin büyük bir kısmı yok olur ve bu alanda yalnızca Belle Vue (Kordonboyu) üzerindeki yapılardan bazıları kurtulur.
İzmir yangınından etkilenmeyen yapılardan biri de Pasaport’ta bulunan ve günümüzde İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü olarak kullanılan binadır. 1891’den 1919’a kadar İzmir Ticaret Borsası olarak hizmet vermiş, 1921 yılında Yunan Milli Bankası olarak kullanılan ve işgal sonrasında ise Merkez Postanesi olarak kullanılan iki katlı yapı 1890-1910 yılları arasında bütün Avrupa'yı etkisi altına alan ve "romantik süsleme akımı" olarak anılan "Art Nouveau" stilinin yansımalarını taşımaktadır.
Art Nouveau, (Ar nuvo olarak okunur ve Fransızca “Yeni Sanat” anlamına gelir) 19. yüzyılın sonu ile 20. yüzyılın başında, Avrupa’da “Herkes için sanat, her yerde sanat” sloganı ile ortaya çıkar. Art nouveau dekoratif süslemelerin ön plana çıktığı, kıvrımların, çiçek ve bitki desenlerinin, vitrayların sık sık kullanıldığı bir mimarlık akımıdır.
Binanın girişi katın sahalarını, 9 adet İon başlıklı ve yivli gövdeli dökme çelik sütun ayırmaktadır. Giriş katının tavanları dikkat çekici yoğun alçı süslemelerle bezenmiştir. Süslemeler arasında yumurta-ok silmeleri, palmetler ve meandrlar cömertçe kullanılmıştır. Demir avizelerin sarktığı alçı bezemeli tavan göbekleri iç mekânı zenginleştiren unsurlardır. Binanın dış cephesinde, dövme demir parmaklık elemanları, çarpıcı kapı saçağını ve söveleri çevreleyen bezemeler de Art Nouveau stilinin tipik örneklerindendir.
Birinci kata, ahşap bir merdivenle çıkılmakta olup, merdiven korkuluklarında hoş yaprak motifleri göze çarpmaktadır. Ulaşılan camekânlı giriş kapısında ise geometrik formlar mevcuttur. Binanın birinci katının tavanlarında yine alçı süslemeler ve pencerelerdeki dövme demir parmaklıklar dikkat çekicidir.
Uzun yıllar Paket Postanesi olarak kullanılan bina, 1996 yılında İl Turizm Müdürlüğüne tahsis edilmiş ve 2 yıllık bir restorasyon işlemi sonucunda 1998 yılının Temmuz ayında İl Turizm Müdürlüğü olarak hizmete girmiştir. İkinci derece sit kapsamında olan binanın restorasyon çalışmaları sırasında taban döşemelerinden tavan süslemelerine kadar her şeyin aslına uygun yenilenmesine dikkat edilmiştir. Binanın fiziki yapısının aslına uygun onarılmasının yanı sıra hizmet binasında kullanılacak büro malzemeleri de özenle seçilmiş, binanın tarihi dokusuna uygun olacak ahşap ve hafif mobilyalar tercih edilmiştir.

Binaya, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından esaslı onarım dalında “TARİHE SAYGI/YEREL KORUMA ÖDÜLÜ–2004” verilmiştir.

Varyant Hizmet Binası
Halit Rıfat Paşa Caddesi, No: 3, Varyant-Konak adresinde bulunan bina 19. yüzyılda Neo-klasik tarzda, meyilli bir teras üzerine inşa edilmiştir. Binanın 1831 yılında inşa edilen binanın ilkin hastane olarak (St. Roch Hastanesi) kullanıldığı; 1845 yılında Fransızlar tarafından onarılarak fakir Hristiyan aileleri için bir bakımevine dönüştürüldüğü bilinmektedir. Aynı bina daha sonra Hıfzıssıhha Müessesi ve Sağlık Müdürlüğü hizmet binası olarak kullanılmıştır. 2 Aralık 1984 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’na Etnografya Müzesi olarak düzenlenmek üzere devredilmiştir.
Müze binası zemin kat üzerine üç katlı olarak inşa edilmiş olup, 1. ve 2. katları teşhir salonları, 3. kat ise depo, laboratuvar, fotoğraf stüdyosu ve büro olarak uzun süre hizmet vermiştir.
Müze kısmının teşhirinde İzmir ve yöresinin 19. yüzyıldaki sosyal yaşamından kesitler verilmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle, endüstrileşme ile birlikte bugün artık yok olmaya yüz tutmuş, tenekecilik, nalıncılık, çömlekçilik, göz boncukçuluğu, tahta baskıcılık, halı dokumacılığı, urgancılık, keçecilik ve seraciye gibi el sanatlarımız sergilenerek tanıtılmaktadır.

Günümüzde de ilk 2 kat yine Etnografya Müzesi geçici olarak kapalı olup, ancak 3. katta İl Müdürlüğümüz birimleri yer almaktadır.